तीनवटा डोजर चलाएर पोखरीको पिँध खोस्रने काम हुँदै थियो। डिलमा कंक्रिट पर्खाल ठड्याउन डन्डी बाँधिँदै थियो। अझ भुइँमा टायल बिछ्याउने योजना सुनेपछि उनले मुख बिगार्दै भने, ‘रानीपोखरी अब सम्पदा रहेन, यो स्विमिङ पुलमा परिणत हुँदैछ, जसमा काठमाडौंले गर्व गर्नुपर्ने छैन।’
तिवारी काठमाडौं सभ्यता खोजीमा अविराम लागेका इञ्जिनियरिङ प्राध्यापक हुन्। यसको संरक्षण निम्ति उनले दिनरात आवाज उठाए।
आज रानीपोखरीको अवस्था देखेर ‘दिक्क’ मान्छन्।
२०७२ को भुइँचालोमा भत्किएको यो मल्लकालीन सम्पदा ‘आधुनिक’ शैलीमा पुनर्निर्माण हुँदैछ। पहिले पिँध र डिल कालो माटोले बनेको थियो। काठमाडौं महानगरपालिकाले रोडा, सिमेन्ट, बालुवा प्रयोग गर्दैछ। कंक्रिट पर्खाल बार्दैछ। बीचमा ‘म्युजिकल वाटर फाउन्टेन’ लगाउँदैछ। छेउछाउ बगैंचा र ‘कफी सप’ खोल्दैछ।
काठमाडौं मेयर विद्यासुन्दर शाक्य आफ्नो योजनामा यति उत्साहित छन्, हाकाहाकी भन्छन्, ‘बाबुबाजेले जे गरेका थिए, त्यही गर्छु भनेर हुँदैन। आधुनिकता स्विकार्नुपर्छ। जे नयाँ बनायो, त्यही संस्कृति हो।’
उनको ‘लहड’ देखेर पुरातत्व तथा सम्पदाविद्हरू तर्से। दौडदौड भेट्न खोजे। कुरा बुझाउन खोजे। सुरुमा त शाक्यले भेट्नै मानेनन्। समय दिएर टारे। बल्लतल्ल भेटेर कुरा सुने, सायद बुझेनन्।
उनी टसमस छैनन्।
‘सौन्दर्य सपार्ने लहड छ, सम्पदा मासिएको चिन्ता छैन,’ अथक कोशिसका बाबजुद मेयरलाई सम्पदाको महत्व बुझाउन असफल तिवारी भन्छन्, ‘हामीले त्यत्रो भन्दा पनि रानीपोखरी खोस्रन जारी छ। अहिले त झन् तीन–तीनवटा डोजर चल्दै रहेछ। यही पारा हो भने रानीपोखरी र सपिङ मलबीच कुनै अन्तर हुने छैन।’
‘जे नयाँ बनायो त्यो संस्कृति हुन्न, संस्कृति भनेको सभ्यतासँग जोडिन्छ। रानीपोखरी काठमाडौं सभ्यताको हिस्सा हो। जुन रूपमा यसलाई मासिँदैछ, हामी पोखरी होइन, हाम्रो सभ्यता मास्दैछौं। हामी आफैंलाई मास्दैछौं।’
Leave a Reply